Яңа, туңдырылган яки консервланган: табиблар нинди ризыклар белән туклануның файдасы турында

(23 октябрь, «Апастово-информ»)

Яңапродуктлар:

"Яңа гына пешкән яшелчә һәм җиләк-җимешләр гадәттә максималь файда белән ассоциацияләнә, чөнки аларда ачык тәмнәр һәм, еш кына, витаминнар һәм антиоксидантларның иң бай җыелмасы бар.Ләкин"яңа" - ул чагыштырма төшенчә: продуктлар файдалы матдәләрен транспортлау һәм саклау процессында ук югалтырга мөмкин.Мәсәлән, С витаминыяктылыкка һәм һавага сизгер, шуңа күрә берничә көн яткан яшелчәләрдә ул азрак булырга мөмкин", - дип аңлатты баш табиб урынбасары Рушан Вәлиев.

Өстенлекләре:

• табигый зәвык һәм текстураның максимумы;

• кайбер тотрыксыз витаминнарның (мәсәлән, В һәм С)югары булуы;

• органикһәм локаль продуктларсайлаумөмкинлеге.

Җитешсезлекләре:

• бик тиз бозыла, бигрәк тә дөрес сакланмаса;

• ерак регионнарда сезонлы рәвештә һәрвакытта да файдаланып булмый;

• составында пестицид һәм пычраткыч матдәләр калдыклары булырга мөмкин.

Туңдырылганпродуктлар:

"Туңдыру – максималь туклыклы матдәләрне саклап калуныңиң яхшы ысулларының берсе.Дөрес һәм тиз туңдырылган яшелчә һәм җиләк-җимешләр микробларның үрчүен туктата, витаминнарны боза һәм югалта торган химик реакцияләрне акрынайта.Күпкенә тикшеренүләркүрсәткәнчә, туңдырылган продуктлар витаминнар һәм антиоксидантлар күләме буенча яңа продуктлардан ким булмаска мөмкин", - диде сәламәт яшәү рәвеше гигиенасы тәрбиясе һәм пропаганда бүлеге мөдире Гүзәл Галимуллина.

Өстенлекләре:

• файдалы микроэлементларның һәм витаминнарның күпөлешен саклыйлар;

• ел буефайдаланырга мөмкин;

• әзерләү тизлегеһәм саклау уңайлылыгы;

• бактериаль бозылугаазрак бирешәләр.

Җитешсезлекләре:

• текстураны югалту ихтималы бар, мәсәлән, яшелчәләр эрегәннән соң йомшаграк булалар;

• туңдырылган продукциянең барысы да бертигез файдалы түгел–кайбер ярым фабрикатларда тоз һәм консервантлар бар;

• даимисалкын температураталәп итәләр.

Консервланганпродуктлар:

Заманча консервлар күп кенә витаминнарны һәм минералларны саклыйала, бигрәк тә сүз тулы яшелчәләр, җиләк-җимешләр яки кузаклылар турында барса. Ләкин җылылык белән эшкәрткәндә С витамины һәм антиоксидантларның берөлеше зыянкүрә.

Өстенлекләре:

• суыткычсыз озак саклау вакыты;

• теләсә нинди шартларда куллану мөмкинлеге;

• еш кына файдалы клетчатка һәм аксым була.

Җитешсезлекләре:

• тоз, шикәр һәм консервантларның югары концентрациясе булыргамөмкин;

• витаминнарның бер өлешен югалту һәм эшкәртү аркасында тәмнең үзгәрүе;

• металлның азыкбелән реакциясе аркасында зарарлы матдәләр хасил булу куркынычы бар.

"Хроник авыруларны профилактикалау өчен, ризыкның идеаль вариантын эзләүгә караганда, рационның гомуми баланслылыгы һәм аның төрлелеге мөһимрәк», - дип ассызыклый Гүзәл Галимуллина.

Шулук вакытта:

• төрлеяшелчә һәм җиләк-җимешләрне даими рәвештә кушу иммунитетны саклыйһәмялкынсынуныкиметә;

• төрлеяшелчәләрдәнясалган клетчаткаэчәклекмикробиотасыннормальләштерергәярдәмитә.

Табиблартоз, шикәр һәм химик өстәмәләр өстәлгән продуктлардан, бигрәк тә консерва һәм ярымфабрикатлардан качарга киңәш итә.Мөмкинлек булганда, өстәмәләрсез туңдырылган яшелчәләргә һәм яңа, сезонлы продуктларга өстенлекбирергә кирәк.

Һәр йорт өчен гамәли киңәшләр:

• сезон вакытындаяңа җитештерелгәняшелчәләр һәм җиләк-җимешләр алыргатырышыгыз;

• тозһәмсоусларкушылмаган туңдырылганпродуктларнысайлагыз;

• составныҗентекләптикшергәндә,тозлы һәм баллыризыкларныартык кулланмагандаконсервларны өстәмәбуларак кулланыгыз;

•азык-төлекне дөрес саклагыз: яңа суыткычта пешерелгән, даими минус температурада туңдырылган ризыкларны, консерваларны коры, салкынча урында саклагыз;

• туклыклы матдәләр кытлыгын киметү өчен ризыкны төрлеләндерегез.

“Азык-төлек продуктларының киләчәк үсеше витаминнарны саклау технологияләренең яхшыруына һәм экологик төргәкләр булдыруга бәйле", - дип саный Рушан Вәлиев.

Димәк,безнең тормышканиндиперспективалывариантларкерә?

1.Камилләштерелгән туңдыру һәм вакуумлаштыру. Бу ысуллар витаминнарны гына түгел, продуктларның тәм сыйфатларын да сакларгамөмкинлек бирә.

2.Табигый консервантлар кулланып герметизацияләү һәм җылылык белән эшкәртүне бетерү кебек консервлауның югары технологияле ысуллары. Саклау вакыты да файданы арттырырга ярдәм итәчәк.

3.Сафлык һәм туклыклылык индикаторлары күрсәтелгән“ акыллы” төргәкләр. Бу сыйфатны һәм куркыныч сызлыкны яхшырак контрольдә тотаргамөмкинлек бирәчәк.

Республика үзәгебелгечләрешулай ук локаль җитештерү һәм тиз арада тәэмин итү потенциалын билгеләп үттеләр – алар продуктны җыйган вакыттан аның өстәлгә эләгүе арасында вакытны киметә.